Lumen, Lux en Kelvin: de drie musketiers van het licht

Je denkt nu misschien: Ha, die ken ik! Jullie bedoelen zeker Watt, Volt en Ampère? Jammer, verkeerd gegokt. In dit geval hebben we het over de hippe nieuwe generatie die zorgt voor optimale verlichting: Lumen, Lux en Kelvin.

Als je met een van onze Plameco experts een lichtplan voor je nieuwe spanplafond maakt, ga je niet alleen nadenken over het mooiste en beste ontwerp, maar ook over technische details. Want je hebt licht én licht. Geen paniek, onze Plameco deskundige bestookt je heus niet met allerlei vaktermen. Hij kan je namelijk advies geven over de verschillende soorten licht. 

En om er voor te zorgen dat je niet helemáál met je mond vol tanden staat, geven we je hier wat basiskennis, bestaande uit de drie hierboven genoemde toverwoorden: Lumen, Lux en Kelvin. Geen zorgen, je hoeft niet diep in je geheugen te graven naar wat je ooit bij natuurkunde hebt geleerd. Na het lezen van deze blog weet je alles wat je moet weten om tot een goed verlichtingsplan te komen. 

Lumen 

Lumen is de eenheid van de zogenoemde lichtstroom. Met deze eenheid meten we de felheid van een lamp, dus hoeveel licht een lichtbron naar alle kanten uitstraalt. Meestal wordt dat aangeduid met de lichtprestatie van een lamp. Aan de hand van de hoogte van het lumen-getal, kun je inschatten hoe fel een lamp is: hoe hoger de lumen-waarde, hoe meer licht. 

De omgeving speelt daarbij geen enkele rol. Een lamp met de waarde 260 lumen heeft altijd 260 lumen. Het maakt niet uit of de lamp een kleine of grote ruimte verlicht, of er andere lichtbronnen in de buurt zijn of dat het bijvoorbeeld een buitenlamp is. 

Maar wat is fel? Dat was vroeger heel simpel: een gloeilamp van 100 watt was heel fel, had dus veel lumen. Dat is tegenwoordig niet meer zo. De LED’s bleken de doodsteek voor de watt-getallen. LED’s kunnen namelijk een veel hogere lichtprestatie uit een lamp halen. Ter vergelijking: 

• Gloeilamp: ca. 10 lumen per watt
• Halogeenlamp: ca. 20 lumen per watt
• TL-buis: ca. 70 – 90 lumen per watt
• LED-lamp: ca. 60 – 170 lumen per watt

Samengevat: Een LED-lamp heeft – in vergelijking met een gloeilamp - veel minder watt nodig om meer licht te geven. Oftewel: Een LED-lamp heeft meer lumen per watt. 

Hoeveel lumen heb je nodig?

Hoeveel lumen je nodig hebt, hangt af van de grootte, vorm en functie van de ruimte. Voor de verlichting van een grote woonkamer heb je meer lumen nodig dan voor lampen in de wc.

Als je het zo bekijkt, is Lumen een relatieve waarde. Hoe goed verlichting is, hangt ook af van de andere ‘musketiers’.

Lux 

Lux is Latijn en betekent simpelweg: Licht.
Een experimentje: doe een zaklamp aan en richt die op een muur. Ga nu wat dichter naar de muur. Wat gebeurt er? De lichtbundel wordt kleiner, maar ook feller. De prestatie van je lichtbron blijft natuurlijk gelijk, maar het oppervlak dat je verlicht, wordt kleiner. De lichtsterkte per vierkante meter neemt toe.

Lux is dus de intensiteit waarmee een oppervlak belicht wordt. De belangrijkste factor is de afstand van de lichtbron tot een oppervlak. Is de ruimte groot? Dan heb je meer lux nodig.

Duidelijk toch? In een ruimte moet je altijd zorgen dat lux en lumen in balans zijn.

Hoeveel lux heb je nodig?

Hoeveel lux je thuis nodig hebt, is deels een kwestie van smaak. Sommige mensen houden van helder licht, anderen willen juist wat meer sfeerverlichting. En het hangt er natuurlijk ook vanaf waarvoor je de ruimte gebruikt. De meeste mensen vinden 80 tot 150 lux in een woonruimte aangenaam. In de badkamer of keuken heb je vaak veel licht nodig, in de slaapkamer mag het gedempter zijn. 

Werk-, leer- en sportplekken hebben juist meer lux nodig. In openbare ruimtes zijn de regels voor verlichting zelfs gestandaardiseerd. Werkplekken in een kantoor moeten bijvoorbeeld altijd verlicht worden met 500 lux. In een klaslokaal moet de verlichting minimaal 300 lux zijn en in een kantine op z’n minst 200 lux.

Kelvin 

Lux en Lumen staan dus niet alleen voor de musketiers Athos en Portos in de strijd om het goede, ze zijn ook elkaars beste vrienden. En als we de vergelijking met de drie musketiers nog even doortrekken, dan is Kelvin de derde musketier. 

Lumen en lux hebben dus met de felheid en de straalkracht van het licht te maken. Kelvin brengt comfort, want deze eenheid staat voor de ‘temperatuur‘ van het licht. Geen meetbare luchttemperatuur, maar hoe warm of koud het licht door ons wordt ervaren. 

Hoe lager de kelvinwaarde, des te warmer (roder) is het licht. Als het kelvingetal stijgt, wordt het licht kouder (blauwer). Geel kaarslicht bijvoorbeeld is ongeveer 1500 kelvin. Een ouderwetse gloeilamp is ongeveer 2600 kelvin, een TL-buis tussen 4500 en 6500 kelvin. Op een stralende zomerdag kan het daglicht wel 7000 kelvin bedragen.

Bij de LED-verlichting in Plameco spanplafonds kun je nu kiezen voor verlichting die geen vaste kelvin-waarde heeft. Ze kunnen daardoor elke gewenste lichttemperatuur/lichtkleur produceren.

Hoeveel kelvin heb je nodig?

Ook bij kelvin hangt het helemaal af van je smaak en de functie van de ruimte welke waarden je aanhoudt. De kelvin-waarde heeft grote invloed op de sfeer in de ruimte. Zowel aan warm als aan koud licht zitten voor- en nadelen.

De meeste mensen ervaren licht met een lage kelvinwaarde als gezellig. Maar als je ‘s ochtends snel wakker wilt worden, kun je beter voor witte en koeler ogende verlichting kiezen. Bovendien zijn details bij koud licht beter zichtbaar. Het is daarom het meest geschikt voor thuiswerken, als je je opmaakt, aan het knutselen of schoonmaken bent. Eigenlijk kun je zeggen dat je alles wat je met je handen doet, je het beste kunt doen bij koude verlichting. Dat geldt zeker op de werkvloer. In een goed verlichte fabriekshal werk je sneller, beter en veiliger dan wanneer er gedempte verlichting is. En in een goed verlicht kantoor begin je niet halverwege de middag te knikkebollen boven je toetsenbord.

Hoeveel kelvin je precies nodig hebt, is dus zeer afhankelijk van de functie van een ruimte, op welk moment van de dag je er meestal verblijft en waar je je lekker bij voelt.

Samengevat: 

Lumen, lux en kelvin worden vaak door elkaar gehaald. Maar er zijn duidelijke verschillen.

• Lumen is de eenheid die aangeeft hoeveel licht de bron geeft (onveranderlijk). 
• Lux is de sterkte van het licht per oppervlakte-eenheid (vierkante centimeter/meter etc.). 
• Kelvin beschrijft de zogenoemde lichttemperatuur..

Nu je dit allemaal weet, kun je meer dan een beetje intelligent kijken en braaf knikken als je samen met de expert een lichtplan maakt. Je kunt de juiste vragen stellen en voorstellen doen, zodat je nieuwe verlichting 100 procent past bij jouw wensen en behoeften. 

De perfecte verlichting met een Plameco spanplafond

Ho, wacht even, er was nog een vierde musketier: de verfrissend progressieve D’Artagnan! Dát is de Plameco deskundige. Hij zorgt samen met jou voor de perfecte lichtoplossing bij jou thuis. Een spanplafond van Plameco met geïntegreerde verlichting, helemaal naar jouw wensen.  

Volledig vrij om zelf te plannen + vakkundig advies = perfecte verlichting 
 

Will je weten welke verlichtingsmogelijkheden een Plameco spanplafond biedt bij jouw thuis of op kantoor? Kijk dan eens in onze gratis brochure. Of maak een afspraak voor vrijblijvend telefonisch of online advies.